Rối loạn sắc tố da: Nguyên nhân và cách điều trị HIỆU QUẢ

Đa số những trường hợp gặp phải rối loạn sắc tố da thường lành tính, không gây ảnh hưởng đến sức khỏe nhưng lại ảnh hưởng nhiều đến tính thẩm mỹ. Khi gặp phải tình trạng này, người bệnh sẽ mất tự tin, e ngại trong giao tiếp. Cùng Seoul Spa tìm hiểu chi tiết hơn về nguyên nhân, cách điều trị và phòng ngừa rối loạn sắc tố hiệu quả.

Rối loạn sắc tố da là gì? 

Rối loạn sắc tố da nói nôm na là sự thay đổi màu sắc của da. Đây là tình trạng da thường gặp do sự phân phối của các yếu tố Pigment melanin không đều. Tình trạng rối loạn xảy ra khi các sắc tố melanin được sản sinh quá ít hoặc quá nhiều trên một vùng da nhất định.

Melanin là một chất tự nhiên cơ thể sản xuất nhằm bảo vệ da khỏi tác động của tia UV từ mặt trời. Khi da tiếp xúc với ánh nắng hoặc các tác nhân khác, melanin sẽ tăng lên để bảo vệ da khỏi tổn thương. Khi melanin dư thừa sẽ dẫn đến tình trạng tăng sắc tố. Trường hợp melanin bị thiếu hụt sẽ dẫn đến giảm hoặc mất sắc tố.

Tình trạng rối loạn sắc tố có thể gặp ở bất kỳ đối tượng nào, nhưng thường thấy ở những người có màu da từ trung bình đến da sáng. Nhìn chung, tình trạng rối loạn sắc tố không quá nguy hiểm nhưng có thể gây ảnh hưởng đến tính thẩm mỹ, làm giảm đi sự tự tin của người bệnh.

Phân loại các rối loạn sắc tố da thường gặp

Hiện nay, rối loạn sắc tố da được phân thành 2 loại chính là tăng sắc tố và giảm sắc tố. Tùy thuộc vào từng loại rối loạn mà sẽ gây ra những bệnh lý khác nhau. Cụ thể như sau:

Tăng sắc tố da

Tăng sắc tố da là tình trạng số lượng melanin được sản sinh quá mức cần thiết. Tình trạng này thường gặp ở những trường hợp da bị tổn thương, cơ thể sẽ sản xuất ra nhiều melanin nhằm bảo vệ da. Khi gặp tình trạng tăng sắc tố, bạn sẽ thấy màu sắc da có sự thay đổi về màu sắc, kích thước và hình dạng. 3 rối loạn tăng sắc tố thường gặp là:

• Nám da: Là rối loạn da có màu nâu hoặc màu đậm xuất hiện trên da. Những vết nám thường có hình dạng không đều, chúng thường xuất hiện ở các khu vực như mặt, cổ, tay, hoặc nhiều khu vực khác. Nám thường xuất hiện ở phụ nữ sau 30 tuổi, đặc biệt là chị em đã trải qua thời kỳ sinh đẻ, có sự thay đổi về nội tiết tố.
• Sạm da: Là một tình trạng da mất đi sự đều màu, da bị tối đi hoặc xuất hiện nhiều vết sạm màu. Tình trạng sạm da có thể xuất hiện ở mọi đối tượng do nhiều nguyên nhân khác nhau, phổ biến nhất là cháy nắng. Sạm da thường xuất hiện với các biểu hiện là vết phồng rộp.
• Vết thâm: Là kết quả sau khi làn da bị tổn thương, xuất hiện do quá trình viêm da. Những vết thâm sẽ bắt đầu từ màu đỏ, dần chuyển sang nâu và đen. Vết thâm có thể xuất hiện do mụn trứng cá hoặc bất cứ các tổn thương nào trên da xảy ra quá trình viêm đều dẫn đến thâm da.

Giảm sắc tố da

Tình trạng giảm sắc tố da hay còn được gọi là Hyperpigmentation – Đây là tình trạng làn da bị mất đi sự đều màu hoặc mất màu tạm thời hoặc vĩnh viễn so với màu da bình thường do sự thiếu hụt melanin trong cơ thể. Nếu quan sát bằng mắt thường vùng da bị giảm sắc tố sẽ bị trắng hơn so với màu da bình thường.

Một số dạng rối loạn giảm sắc tố thường gặp như:

• Bạch biến: Đây là một loại bệnh tự miễn gây tổn thương các tế bào sản xuất sắc tố da, khiến làn da xuất hiện những mảng màu trắng khác biệt so với những màu da còn lại. Bệnh rối loạn sắc tố da này có thể xuất hiện ở nhiều vùng trên cơ thể, dễ nhận biết bằng mắt thường và gây ảnh hưởng lớn đến tính thẩm mỹ.
• Bệnh bạch tạng: Là một loại rối loạn sắc tố do cơ thể mất 1 loại enzyme sản xuất melanin. Lúc này toàn bộ da trên cơ thể người bệnh sẽ có màu trắng hoặc có những vết loang trắng trên da và cực kỳ nhạy cảm với ánh nắng mặt trời. Người da trắng có nguy cơ mắc bệnh cao, khi bị bệnh bên cạnh làn da có màu trắng mà còn có tóc màu trắng, mắt màu trắng.
• Các bệnh rối loạn giảm sắc tố khác như: Vảy nến, lang ben, viêm da cơ địa…

Nguyên nhân gây rối loạn sắc tố da

Có rất nhiều nguyên nhân gây nên tình trạng rối loạn sắc tố da, bao gồm những tác nhân được chia sẻ dưới đây:

• Tia nắng mặt trời: Đây là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất gây nên tình trạng rối loạn sắc tố, đặc biệt là tình trạng tăng sắc tố da. Bởi tia UV từ ánh nắng mặt trời có thể kích thích các tế bào trong cơ thể tăng cường sản xuất melanin tự nhiên. Điều này có thể khiến cho các đốm nâu, tàn nhang và nhiều vết sẫm màu xuất hiện trên da.
• Thay đổi nội tiết tố: Trong thời kỳ mang thai, giai đoạn mãn kinh hoặc phụ nữ sử dụng thuốc tránh thai có thể khiến nội tiết tố thay đổi, gây rối loạn sắc tố da.
• Sử dụng thuốc: Các loại thuốc chống viêm, thuốc kháng sinh, thuốc động kinh, thuốc trị ung thư… Những thành phần trong các loại thuốc này có thể khiến cơ thể tăng sản xuất melanin, tăng sự nhạy cảm của làn da dưới ảnh nắng mặt trời gây nên tình trạng rối loạn sắc tố da.
• Da bị tổn thương: Khi cơ thể xuất hiện các tổn thương như bỏng, mụn trứng cá… cơ thể sẽ tăng cường kích thích sản xuất melanin quá mức gây nên tình trạng rối loạn sắc tố da.
• Do các bệnh lý khác như addison, bệnh bạch biến, gan… Có thể gây nên tình trạng da bị rối loạn sắc tố bằng cách gây tổn thương các tế bào sản xuất melanin, thay đổi hormone khiến cơ thể tăng hoặc giảm sản xuất melanin…
• Quá trình viêm da: Khi da bị tổn thương, giai đoạn viêm sẽ xảy ra khiến cơ thể sản sinh các tế bào để phục hồi. Trong quá trình này nếu melanin được sản xuất nhiều sẽ khiến da bị tối màu. Trường hợp da sản xuất ít melanin sẽ gây ra những mảng trắng giảm sắc tố.

Cách điều trị rối loạn sắc tố da

Tùy vào từng trường hợp tăng hoặc giảm sắc tố và nguyên nhân gây ra bệnh mà các bác sĩ da liễu sẽ áp dụng các phương pháp điều trị phù hợp. Dưới đây là một số phương pháp được ứng dụng trong điều trị tăng hoặc giảm sắc tố.

Các phương pháp điều trị tăng sắc tố

Hiện nay, để điều trị hiệu quả tình trạng tăng sắc tố, người ta sẽ áp dụng một số phương pháp phổ biến như: Cân bằng nội tiết tố, sử dụng sản phẩm bôi đặc trị, ứng dụng laser và liệu pháp ánh sáng trong điều trị.

Cân bằng nội tiết

Cân bằng nội tiết tố là một cách giúp bạn cải thiện tình trạng tăng sắc tố do nguyên nhân là sự thay đổi nội tiết. Nếu trường hợp tăng sắc tố da do thay đổi nội tiết, bạn nên đến gặp bác sĩ để được chẩn đoán và tư vấn phương pháp điều trị phù hợp.

Thông thường, để giúp cân bằng nội tiết, sử dụng thuốc và thay đổi lối sống là phương pháp vô cùng hiệu quả. Cụ thể:

• Một số loại thuốc khi dùng có thể giúp bạn điều chỉnh mức độ hormone, ảnh hưởng đến sự sản xuất melanin trong cơ thể. Một số loại thuốc bạn có thể dùng cân bằng nội tiết như: Thuốc tránh thai, thuốc điều trị tuyến giáp, thuốc điều trị buồng trứng đa nang…
• Thay đổi lối sống: Xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh giàu chất béo omega 3, các loại rau xanh, trái cây vào thực đơn; thường xuyên luyện tập thể dục hay giảm căng thẳng, lo lắng cũng là những cách giúp bạn cân bằng nội tiết, từ đó giảm tình trạng tăng sắc tố hiệu quả.
• Sử dụng viên uống cân bằng nội tiết theo chỉ dẫn của bác sĩ với liều lượng phù hợp.

Sử dụng sản phẩm bôi đặc trị

Bên cạnh việc cân bằng nội tiết, sử dụng các sản phẩm bôi đặc trị cũng là cách cải thiện rối loạn sắc tố da phổ biến. Các sản phẩm bôi đặc trị có thể là serum, kem dưỡng… Có chứa các thành phần có khả năng làm sáng, giảm sản xuất melanin trên da như:

• Acid Kojic: Là một hoạt chất làm sáng da tự nhiên có khả năng làm mờ các đốm nâu, tàn nhang trên da.
• Acid Azelaic: Là loại acid có khả năng cải thiện kết cấu da và giảm sản xuất melanin.
• Vitamin C: Là một hoạt chất chống oxy hóa có khả năng bảo vệ da khỏi tác hại của tia nắng mặt trời, hỗ trợ cải thiện sản xuất collagen trên da.
• Retinol: Là dẫn xuất vitamin A có khả năng làm sáng da, mờ thâm nám, cải thiện nếp nhăn, chống lão hóa hiệu quả.

Sử dụng sản phẩm bôi đặc trị là phương pháp điều trị tăng sắc tố da hiệu quả. Tuy nhiên, bạn cần sử dụng theo hướng dẫn của các chuyên gia da liễu để đảm bảo an toàn và hiệu quả. Đồng thời, sử dụng kem chống nắng mỗi ngày để bảo vệ da khỏi tác hại của tia nắng mặt trời.

Điều trị tăng sắc tố bằng laser

Ứng dụng laser là một trong những phương pháp điều trị tăng sắc tố da hiệu quả. Laser hoạt động bằng cách sử dụng chùm tia sáng tập trung nhằm phá hủy các tế bào sản xuất melanin, từ đó làm mờ dần các đốm nâu và tàn nhang.

Hiện nay có nhiều loại laser khác nhau được ứng dụng trong điều trị tăng sắc tố da, bao gồm:

• Laser Q-Switched: Là loại laser phổ biến trong điều trị tăng sắc tố. Loại laser này sử dụng chùm tia sáng có bước sóng ngắn và nguồn năng lượng cao nhằm phá hủy các tế bào sản xuất melanin.
• Laser Pico: Đây là loại tia laser mới có khả năng làm mờ các đốm nâu, tàn nhang hiệu quả hơn so với tia laser Q-Switched.

Ứng dụng laser trong điều trị tăng sắc tố cần được thực hiện bởi bác sĩ da liễu có chứng chỉ đào tạo. Đặc biệt, bạn cần điều trị tình trạng tăng sắc tố bằng laser nhiều lần mới đạt được hiệu quả như mong muốn.

Liệu pháp ánh sáng IPL trị tăng sắc tố

Tương tự như Laser, liệu pháp ánh sáng là cách điều trị tăng sắc tố hiệu quả bằng cách sử dụng ánh sáng có bước sóng nhất định nhằm phá hủy các tế bào melanin. Hiện nay liệu pháp ánh sáng chính được sử dụng điều trị tăng sắc tố là ánh sáng xung mạnh IPL.

IPL hoạt động bằng cách sử dụng chùm tia sáng có nhiều bước sóng khác nhau hấp thụ melanin, các sắc tố da tự nhiên, từ đó giúp làm mờ các đốm nâu và tàn nhang hiệu quả. Liệu pháp này cũng cần được thực hiện bởi các bác sĩ da liễu và cần thực hiện nhiều lần mới đạt được hiệu quả điều trị tăng sắc tố như mong đợi.

Điều trị giảm sắc tố da như thế nào?

Hiện nay, để điều trị giảm sắc tố da, người ta ứng dụng 3 phương pháp chính là sử dụng thuốc, liệu pháp ánh sáng xung mạnh và phẫu thuật. Việc lựa chọn điều trị giảm sắc tố da phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm các nguyên nhân, mức độ nghiêm trọng và tình trạng bạn gặp phải. 

Nếu gặp tình trạng da bị giảm sắc tố, bạn cần tham khảo ý kiến của bác sĩ da liễu để được tư vấn phương pháp điều trị phù hợp. Thông thường, để điều trị giảm sắc tố bác sĩ sẽ áp dụng các phương pháp như sau:

• Sử dụng thuốc bôi: Một số loại thuốc bôi có khả năng kích thích các tế bào tăng sản xuất melanin bao gồm: Thuốc bôi chứa Hydroquinone, thuốc bôi chứa retinol, thuốc bôi chứa Corticosteroid… Những thành phần này có khả năng kích thích da sản xuất melanin tốt hơn, làm mờ dần những mảng trắng trên da.
• Liệu pháp ánh sáng: Bên cạnh khả năng hấp thụ đốm nâu sắc tố, ánh sáng cũng có khả năng giúp kích thích tế bào tăng cường sản xuất melanin, từ đó cải thiện, làm mờ dần các đốm trắng trên da.
• Phẫu thuật: Có nhiều trường hợp mắc phải các bệnh lý cần phải tiến hành phẫu thuật để được cấy ghép da khỏe mạnh vào khu vực da bị giảm sắc tố, cải thiện các mảng trắng trên da mà cơ thể không đủ khả năng để sản xuất các sắc tố melanin.

Cách phòng ngừa rối loạn sắc tố da hiệu quả

Để phòng ngừa hiệu quả tình trạng rối loạn sắc tố da, bạn hãy đảm bảo một số lưu ý dưới đây để ngăn ngừa sự tăng hoặc giảm melanin quá mức trên da:

• Bảo vệ da khỏi ánh nắng mặt trời bằng cách sử dụng kem chống nắng có chỉ số SPF từ 30 trở lên, kể cả khi thời tiết mát mẻ. Đồng thời, che chắn da bằng quần áo dài tay, mũ rộng vành khi ra ngoài vào ban ngày.
• Xây dựng chế độ chăm sóc da đúng cách để phòng ngừa rối loạn sắc tố. Bằng cách thường xuyên tẩy da chết nhẹ nhàng 2 – 3 lần mỗi tuần giúp da hấp thụ dưỡng chất trong sản phẩm chăm sóc da hiệu quả. Đồng thời sử dụng kem dưỡng ẩm chăm sóc da, tránh dùng các hoạt chất tẩy rửa mạnh hoặc hương liệu trong chăm sóc da.
• Khi sử dụng sản phẩm chăm sóc cần thận trọng lựa chọn các sản phẩm chất lượng, phù hợp với tình trạng da cụ thể của mình để đảm bảo hiệu quả trong chăm sóc da.
• Nếu bạn có ý định sử dụng các loại thuốc với mục đích tăng hoặc giảm sắc tố melanin, cần tham khảo tư vấn của các bác sĩ da liễu để được hướng dẫn sử dụng thuốc đúng cách để đảm bảo an toàn và hiệu quả nhất.
• Luyện tập thể dục thường xuyên, ngủ đủ giấc và thường xuyên áp dụng các biện pháp thư giãn như tập yoga, ngồi thiền… để giảm căng thẳng, hạn chế cơ thể gia tăng sản xuất melanin.
• Xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh, cân bằng giúp cải thiện sức khỏe tổng thể và phòng ngừa rối loạn sắc tố. Cụ thể bạn nên ăn nhiều trái cây, rau củ quả, ngũ cốc nguyên hạt. Đồng thời, nên hạn chế đồ ăn nhanh, thực phẩm chế biến sẵn và đồ ăn nhiều đường.
• Nếu đang sử dụng thuốc điều trị bệnh lý và gặp phải tình trạng tăng hoặc giảm sắc tố, bạn hãy liên hệ với bác sĩ điều trị của mình để được hướng dẫn cách xử lý kịp thời và hiệu quả.

Rối loạn sắc tố da là tình trạng tổn thương tuy không gây nguy hiểm đến sức khỏe nhưng lại ảnh hưởng đến tính thẩm mỹ. Chính vì vậy, hãy có chế độ chăm sóc da, phòng ngừa đúng cách để bảo vệ da khỏe mạnh. Nếu có bất cứ lo lắng nào về tình trạng rối loạn sắc tố, bạn hãy liên hệ 1800 3333 để được các bác sĩ da liễu tư vấn chi tiết hơn.